Paleis op de Dam

Hoewel we regelmatig in Amsterdam vertoeven is dit pas het eerste bericht over een bezoek aan deze stad. Het was heerlijk weer op deze novemberdag. Nadat we eerst een zieke vriend hadden opgezocht, zijn we de stad in gegaan voor enkele filmlocaties. Tot slot zijn we naar De Dam gegaan. We hadden kaartjes gekocht voor een bezichtiging van het Paleis op de Dam.

Bij het Nationaal Monument op de Dam zaten zoals altijd veel mensen op de trappen. Een andere traditie die we hier in ere houden is dat beroemde gebouwen die we bezoeken vaak in de steigers staan tijdens ons bezoek. In dit geval slechts gedeeltelijk vanwege een restauratie van het dak.

Bij binnenkomst in het paleis kom je vrijwel meteen in de Burgerzaal terecht. Meteen de grootste en meest imposante ruimte in het gebouw. Hoog in de Burgerzaal staat een beeld van Atlas met het hemelgewelf op zijn schouders.

In de vloer zitten marmeren kaarten van het oostelijk en westelijk halfrond zoals ze in de zeventiende eeuw bekend waren. Europa en een aantal andere gebieden waren al goed in kaart gebracht. Op de kaart hieronder is Indonesië gedetailleerd weergegeven, maar van Australië was duidelijk nog geen goede kaart beschikbaar.

Beelden van Romeinse goden op de hoeken van de galerijen symboliseren de planeten van ons zonnestelsel. Hieronder een paar voorbeelden, Mercurius, Venus, Mars en Saturnus.

In de galerijen was nog een expositie te zien van het werk van een aantal kunstenaars die genomineerd waren voor de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2024. Het waren veelal kleurrijke schilderijen. Eerlijk gezegd vond ik de meeste daarvan nogal lelijk, maar smaken verschillen en er zal vast een goede reden zijn voor de jury om deze kunstenaren te nomineren. Hieronder werk van één van de genomineerden, Ralf Kokke. Het grote doek heet Gedeelde Oever, het is er inderdaad behoorlijk druk.

Op de volgende foto staan we achter de deuren van het balkon waarop na afloop van de inhuldiging van de vorsten het volk wordt begroet.

 

Op dit balkon was het beroemde "even wuiven misschien"-momentje tijdens de inhuldiging van Willem-Alexander.

In 1948 bij de inhuldiging van Juliana verloor Wilhelmina bijna haar gebit. In het filmpje op Youtube zie je dat na iets meer dan één minuut.

Het gebouw straalt rijkdom, macht en vrede uit. Maar men vergeet niet om te vertellen dat de rijkdom van de stad mogelijk werd door overzese handel waarbij uitbuiting en slavernij een grote rol speelden. Bij de ingang ligt een boekje dat deze kant van het verhaal belicht.

Tijdens de rondleiding kom je langs een heleboel vertrekken waarvan de functie in de stadhuis-tijd en in de periode daarna wordt verteld. Vaak wordt er ook vermeld wie er tijdens staatsbezoeken heeft geslapen in het vertrek. Er hangen veel schilderijen waarop de beroemde bewoners van het pand zijn vermeld. Zoals koningin Wilhelmina hieronder.

Het Paleis op De Dam is meer dan de moeite waard voor een bezoek. Het is verstandig om vooraf je tickets online te kopen. Het paleis is ook lang niet altijd geopend. Op dagen waarop er ontvangsten zijn in het paleis is het gesloten voor bezoekers.

80 Jaar Waalcrossing Nijmegen

De echte herdenking van de Waalcrossing, die wij altijd de oversteek noemen, is op 20 en 21 september 2024. Maar in de dagen ervoor kon je ook al een kijkje nemen en waren er al een paar bescheiden activiteiten. Vermoedelijk waren ze aan het oefenen voor de echte herdenking.

Vanaf de fietsbrug, de Snelbinder, was te zien dat een groepje militairen, of als militair verklede acteurs (?), bezig waren met het in elkaar zetten van een stukje pontonbrug. 

Ze gingen ook nog een stukje varen met het ding. Ze hadden er duidelijk plezier in, maar de oorlog gaan we er niet mee winnen.

Op het eiland in de Waal wordt een campement opgebouwd voor de herdenking. Het was nog niet klaar, maar de contouren waren al goed zichtbaar, net als het woord vrijheid dat natuurlijk een belangrijke plaats heeft bij deze herdenking.

Daarna ben ik over het eiland in de richting van De Oversteek gelopen. De brug die in 2013 is geopend op de plek waar in 1944 militairen van het Amerikaanse leger de Waal overstaken.

Op het pad naar de brug was er ook sprake van opbouwwerkzaamheden voor de herdenking.

Bij de oversteek zijn in totaal 48 mannen om het leven gekomen. Als eerbetoon aan deze mannen worden de 48 paren lichtmasten op de brug elke dag, één voor één ontstoken van zuid naar noord, in het tempo van een trage mars. Tijdens het aansteken van de lichten loopt er minimaal één veteraan mee met de zogenoemde Sunset March over de brug. Je kunt daar als burger bij aansluiten.

Op de brug hangt een informatiebord over de Lights Crossing.

Op de Oosterhoutse dijk staat vlakbij de brug een monument dat in 1984 is geplaatst om de Waaloversteek te herdenken. Er staat ook een plaquette bij met de namen van de gesneuvelden.

Daar staan 49 namen op, één meer dan het aantal personen dat bij de lichtmasten wordt herdacht. Er staan twee namen op de lijst waar enige onduidelijkheid over is, Norris Case en Gerald Hereford. Maar beide personen zijn wel in de dagen rond de oversteek gesneuveld.

Zowel Case, als Hereford zijn overigens opgenomen in de Memory Lane die voor de herdenking is ingericht aan de Oosterhoutse dijk. Er staan vlaggen en bij elke vlag zie je een afbeelding van één van de gesneuvelden, bij de namen waarvoor er geen afbeelding beschikbaar is staat een plaatje van een opgevouwen Amerikaanse vlag.

Norris Case is volgens sommige bronnen enkele dagen eerder dodelijk gewond geraakt bij een gevecht in Grave. Maar hoe dan ook, hij wordt wel herdacht in Memory Lane.

Gerald Hereford zou enkele dagen later in Lent zijn doodgeschoten door Duits artillerievuur. Daarvoor was hij wel een van de militairen van de Waalcrossing, maar die had hij dus overleefd. Ook voor hem is een plekje ingeruimd in de Memory Lane.

Ik vond de Memory Lane bijzonder indrukwekkend. De namen van het monument krijgen een gezicht en daardoor gaat het toch meer leven. Een belangrijk doel van dit soort herdenkingen is dat we doordrongen blijven van de noodzaak dat dit nooit meer mag gebeuren en dat we niet vergeten welk groot offer deze mensen voor onze vrijheid hebben gebracht.

Oehoe in Bottendaal

Gisteren in de loop van de middag kreeg ik een berichtje over een oehoe die in de Burghardt van Den Berghstraat in de Nijmeegse wijk Bottendaal was gesignaleerd. Ik heb mijn camera ingepakt en ben meteen op de fiets gesprongen om te kijken of de vogel er nog zat. Toen ik de straat infietste werd meteen duidelijk dat dat het geval was. Er stonden een heleboel mensen omhoog te staren.

Hoog in een boom zat de enorme uil rustig om zich heen te kijken en zichzelf een beetje te verzorgen. De vele mensen op straat en zelfs toeterende auto's leken geen enkele invloed op het beest te hebben. Op de foto hieronder zie je nog een aantal veertjes aan de klauwen zitten, vermoedelijk restanten van de laatste prooi.

De aanblik van de oehoe liet niemand onberoerd, een jongen die naast me stond zei dat hij kippevel over heel z'n armen had en overal stonden vreemden met elkaar te praten over de uil. Het weer werkte ook mee, het werd steeds zonniger en daarmee werd het licht ook beter voor de foto's.

Deventer

Jarenlang was 30 april onze koninginnendag, maar sinds 2014 is deze feestdag verschoven naar 27 april. Toch hadden we dit jaar weer eens allebei vrij en besloten we er een dagje op uit te gaan. Door de vele werkzaamheden aan het spoor viel de geplande bestemming, Zwolle, af. In plaats daarvan hebben we de trein naar Deventer genomen.

Deze muurschildering troffen we aan in de Keizerstraat.

Bij de Wilhelminafontein raakten we aan de praat met twee oudere Amerikaanse mannen. We vertelden dat we in Deventer op zoek waren naar locaties van de film A Bridge Too Far. Zij kenden de oorlogsverhalen alleen uit boekjes en vonden het bijzonder om rond te lopen in de Nederlandse steden waar al die dingen echt zijn gebeurd. 

Tegenover de Wilhelmina fontein staat De Waag, tegenwoordig een museum met kunstvoorwerpen die in veel gevallen een link met de stad Deventer hebben. We zijn niet naar binnen geweest.

Vervolgens zijn we naar de Wilhelminabrug over de IJssel gelopen omdat die brug model stond voor de Arnhemse Rijnbrug, tegenwoordig John Frostbrug, in A Bridge Too Far. Het is knap dat ze dit geloofwaardig hebben kunnen neerzetten want deze brug over de IJssel is veel kleiner dan de brug in Arnhem.

Vanaf de brug heb je mooi uitzicht op de skyline van Deventer.

Veel panden in het centrum van Deventer zijn versierd met gevelstenen en andere kunstwerkjes. Op een site over gevelstenen in Deventer krijgen die dingen ook nog een naam. Echt veel wijzer wordt je daar niet van, de eerste hieronder heet Vrouw in Raam.

Op een terras bij de Lebuinuskerk hebben we een rustpauze ingelast met een drankje en een flinke portie bitterballen.

Het stadhuis konden we ons nog herinneren uit een aflevering van Hier zijn de van Rossems.

Het pand dat ernaast staat, het Landhuis, is een prachtig historisch huis.

We zijn nog langs De Proosdij, het oudste stenen huis van Nederland, gelopen en daarna via een aantal sfeervolle straatjes terug naar het station. We hoefden niet lang te wachten op de trein naar Nijmegen en dachten daarom snel thuis te zijn. Dat liep toch een beetje anders. De trein reed stapvoets naar Zutphen, bleek stuk te zijn en werd daarom uit de dienstregeling genomen. In de trein werd omgeroepen dat we de stoptrein konden nemen die op een ander spoor stond te wachten. De conducteur van de stoptrein wist van niks en sloot direct achter ons de deuren zodat de helft van de passagiers op het perron achterbleef. Volgende keer toch maar voor de zekerheid de auto nemen?

Kolencentrale en andere veranderingen

Dit keer niet echt een uitstapje of stedentrip. In de coronaperiode schreef ik een heleboel berichten over mijn wandelingen in de directe omgeving van mijn thuisbasis Nijmegen. Mijn dagelijkse wandelingen zijn nog steeds bijna altijd rond Nijmegen. In een korte tijd is er veel veranderd op een aantal van die wandelplekken. 

Vandaag is de oude kolencentrale die in Nijmegen aan de Waal stond tegen de vlakte gegaan. Een paar doffe knallen lieten het gebouw in elkaar storten.

Kolencentrale Nijmegen, zondag 2 oktober 2022

Resten kolencentrale Nijmegen, vrijdag 7 oktober 2022

Via de Oversteek ben ik naar het eiland in de Waal gelopen.

Oversteek

Vanaf de brug kijk je in noordelijke richting naar een gebied dat aan het begin van de coronaperiode nog vrijwel volledig uit weilanden en hier en daar een boerderijtje bestond. Nu wordt er volop gebouwd aan een nieuwe wijk en staat het vol met bouwkranen.

Het eiland is het enige stukje hier waar niet wordt gebouwd. Dat kan ook niet want bij hoog water overstroomt een groot deel van het eiland.

Vanwege een dijkverzwaring was de Zaligebrug meer dan een jaar afgesloten voor wandelaars en alle andere gebruikers. Dat werk is nu afgerond en we mogen weer over deze brug. De brug ziet er nogal goor uit.

Zaligebrug

Op de Oosterhoutsedijk heb ik onderstaande foto gemaakt van een groot gebouw in aanbouw. Ongeveer anderhalf jaar geleden liepen hier nog patrijzen rond. Die zullen hier nooit meer terugkeren.

Oosterhoutsedijk, vrijdag 7 oktober 2022

Zelfde plek, dinsdag 9 februari 2021

Ook aan de stadskant van de Waal zijn er grote veranderingen in deze periode. Hier nadert een hoge toren zijn voltooiing. Voor een wandeling in het groen blijft voor de stadsbewoners eigenlijk alleen nog de drukke Ooijpolder over.

 

Ooijpolder