Gemäldegalerie

Hoewel de Gemäldegalerie al sinds 1830 bestaat zit het museum pas sinds 1998 in het huidige gebouw. Het museum is onderdeel van Kulturforum Berlin, een verzameling musea en andere culturele instellingen. In de DDR tijd hoorde het oude Museumeiland bij Oost-Berlijn, in deze periode is het kulturforum ontwikkeld als West-Berlijnse tegenhanger. Het was nogal druk in het museum, met name in het gedeelte waar de Mantegna-Bellini tentoonstelling was. Het was de laatste dag van deze tentoonstelling. Door de airco was het binnen bovendien redelijk aangenaam vertoeven.

Mantegna en Bellini

We waren in de Gemäldegalerie op de laatste dag van een tentoonstelling met werk van de Italiaanse Renaissance schilders Andrea Mantegna en Giovanni Bellini. Ze waren vrienden, familie en rivalen van elkaar. Ze inspireerden elkaar en kopieerden elkaars werk. Deze tentoonstelling is door de Gemäldegalerie in samenwerking met de National Gallery in London samengesteld. Op de foto hierboven is te zien hoe druk het hier was.
Waar fotograferen vroeger in musea zelden was toegestaan, mag je nu meestal zonder flits fotograferen. Hier gingen ze een stapje verder door een verzoek op te hangen om te fotograferen en de foto's online te delen.





Links Presentation at the Temple van Mantegna, rechts hetzelfde tafereel door Bellini. Het linkse schilderij is waarschijnlijk iets ouder. Bellini was duidelijk geïnspireerd door Mantegna, of is dit gewoon een gevalletje plagiaat? Mantegna schilderde het schilderij kort na zijn huwelijk met een zus van Bellini, die rechts op de achtergrond is te zien.

 De vasendragers
 De vlaggendragers

Hierboven twee schilderijen uit The Triumphs of Caesar serie van negen schilderijen met als thema de viering van de overwinning van Caesar in de Gallische oorlogen. De schilderijen zijn in handen van het Hampton Court Palace in de buurt van Londen en nu hingen er dus een paar in Berlijn.

The Introduction of the Cult of Cybele at Rome

Boven The Introduction of the Cult of Cybele at Rome door Mantegna. Hij had een opdracht van een Venetiaanse edelman gekregen om een aantal langwerpige schilderijen met als thema de Punische oorlogen tussen Rome en Carthago dat in het huidige Tunesië ligt. Omdat Mantegna stierf toen hij nog maar één schilderij af had heeft Bellini het werk voltooid. Hieronder The Continence of Scipio. Beide schilderijen hingen op de tentoonstelling naast elkaar.

The Continence of Scipio




Een schilderij dat vooral voor Nederlandstalige bezoekers interessant is, is Nederlandse spreekwoorden van Pieter Breughel de Oude. Op het schilderij staan meer dan 100 spreekwoorden en gezegden die destijds gangbaar waren en waarvan een groot deel nog steeds wordt gebruikt. Zo mak als een lammetje of Als het kalf verdronken is dempt men de put zijn nog steeds gangbaar. Andere spreekwoorden zijn in de vergetelheid geraakt zoals De haring braadt hier niet (het gaat niet zoals het zou moeten) en De zeug loopt met de tap weg (Nalatigheid is hier troef). In de buurt van het schilderij staat een bak met bladen waarop de spreekwoorden en de bijbehorende plek op het schilderij zijn vermeld.
Ook op het volgende schilderij wordt een spreekwoord uitgebeeld. So de Ouden songen, so pypen de jongen is de titel van dit schilderij van Jan Steen. 



Hieronder twee schilderijen van Rembrandt van Rijn. Eerst Simson bedreigt zijn schoonvader, hier wordt een fragment van het bijbelboek Rechters uitgebeeld. Hieronder De gelijkenis van de oude dwaas, de moraal van dit schilderij is dat je je levensgeluk niet moet laten afhangen van aardse bezittingen want die raak je allemaal kwijt bij de dood.

Simson bedreigt zijn schoonvader De gelijkenis van de oude dwaas

Hieronder Malle Babbe van Frans Hals. Inderdaad, de prostituee stond ook aan de basis van het bekende liedje van Lennaert Nijgh dat eerst door Adèle Bloemendaal en later door Rob de Nijs op de plaat is gezet. Vooral de laatste versie is bekend geworden. Nijgh baseerde zijn tekst op Het Zigeunermeisje van Frans Hals maar hij dacht dat het Malle Babbe was. 



Gezicht op Nijmegen van Jan van Goyen. Het blijft toch leuk om je thuisstad zo prominent in een belangrijk museum tegen te komen. Van Goyen heeft meerdere schilderijen met de Valkhofburcht als thema gemaakt.




Dit is een stier, maar niet dé stier van Paulus Potter. Op de achtergrond staan ook nog een paar koeien.

Giambattista Tiepolo (1696-1770)

Rinaldo en Armida in de magische tuin van Armida

Rinaldo's afscheid van Armida

Een paar dagen na het bezoek aan de Kunsthalle in Hamburg stonden we hier alweer voor een paar schilderijen van Tiepolo. Hier enkele schilderijen die het episch gedicht Jerusalem verlost van de dichter Torquato Tasso als thema hebben. Armida is een tovenares uit Damascus en Rinaldo is een christelijke ridder die uiteindelijk aan de macht van Armida weet te ontsnappen.

 De marteling van de heilige Maria
 Christus draagt het kruis
 De heilige Rochus

Rochus is een pestheilige. Bijvoorbeeld in het Belgische Aarschot steekt men op 15 augustus allemaal kaarsjes aan omdat ze dan beschermd denken te zijn tegen de pest. Oude traditie, maar natuurlijk volledig achterhaald.